حکومت کندهاعراب جنوب عربستان، اولین شهرنشینان ملت عرب بودند، بالطبع آنان، نخستین دولت‌های عربی را تشکیل دادند، دولت‌هایی که در این منطقه شکل گرفت نه دولت سیاسی، بلکه بیشتر دولتی تجاری به حساب می‌آیند. متاسفانه از چند و چون این دولت‌ها چندان اطلاعی در دست نیست. اطلاعات به دست آمده از این دولت‌ها مرهون تلاش باستان‌شناسان در مطالعه کتیبه‌ها و آثار و ابنیه‌های تاریخی به جا مانده از آن دوران است. در اینجا به مهمترین این دولت‌ها پرداخته و اجمالاً مطالبی را یادآور می‌شویم. ۱ - کندهدر کنار دو امیرنشین حیره و غسان امارت سومی برپا شد، بنام کنده که ظاهرا موالی حکومت یمن به شمار می‌آمدند؛ [۱]
ضیف، شوقی، عصرالجاهلی، ترجمه علیرضا زکاوتی قراگوزلو، تهران، امیرکبیر، ص۵۵.
آنها یمنی بودند. کتیبه‌هایی یافت شده که پیدایش این امارت را در قرن چهارم میلادی، ثابت می‌کند. [۲]
ضیف، شوقی، عصرالجاهلی، ترجمه علیرضا زکاوتی قراگوزلو، تهران، امیرکبیر، ، ص۵۶.
اولین و مشهورترین امیر کندی، در قرن پنجم میلادی، حجر ملقب به آکل المرار بود که توانست در حدود سال‌های ۴۸۰ م. سیادتش را بر قبایل شمالی نجد تحمیل کند و نفوذ خویش را تا یمامه و مرض قلمرو منذریان بگستراند. [۴]
ضیف، شوقی،عصرالجاهلی، ترجمه علیرضا زکاوتی قراگوزلو، تهران، امیرکبیر، ص۵۶.
۲ - اوج قدرتدر زمان حکومت حارث بن عمرو دولت کنده به اوج قدرت خود رسید و قبایل نجد مطیعش شدند و بکر و تغلب به او پناه جسته و با وساطت و شفاعت او از جنگ چهل ساله خود معروف به «بسوس» رهایی یافتند. او با امپراطور بیزانس هم‌پیمان شده و با منذریان وارد جنگ شد. در جریان خلع منذر بن ماءالسماء، حاکم مناذره از سوی قباد، خواهرش را به منذر به زنی داد؛ اما وقتی ورق برگشت و منذر دوباره حاکم شد، حارث را بهمراه ۴۰ یا ۵۰ تن از سرداران خویشاوندش به قتل رساند. او بین پسران حارث تفرقه انداخت، آنها با همدیگر وارد جنگ شده و همدیگر را از بین بردند. ۳ - پانویس
۴ - منبعسایت پژوهه، برگرفته از مقاله «دولت های عرب جاهلی (حمریان، نبطیان، تدمر)»، تاریخ بازیابی ۹۵/۸/۱۱. |